Halk Zehirleniyor, Sektör Keyfine Bakıyor! Denetim Mekanizması İflas Etti!
Denetimsizlik ve Cezasızlık Gıda Sektörünü Çökertiyor: Dünkü Zehirlenme Vakaları Alarm Zillerini Yeniden Çaldı
Türkiye’nin dört bir yanında son günlerde peş peşe yaşanan gıda zehirlenmeleri, uzun süredir dile getirilen “gıda güvenliği krizini” yeniden gündemin merkezine taşıdı. Dün yaşanan toplu zehirlenme vakaları, özellikle toplu yemek dağıtımı yapan işletmelerdeki denetim eksikliğini ve cezasızlık kültürünü bir kez daha gözler önüne serdi.
Dünkü Vakalar: Toplu Etkinlikler Sağlık Skandalına Dönüştü
Ülkenin çeşitli illerinde gerçekleşen düğün, mevlit ve toplu yemek organizasyonları sonrasında çok sayıda kişi mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı şikayetleriyle hastanelere başvurdu. Vakalar, zehirlenmelerin tesadüf değil, yapısal bir sorunun sonucu olduğunu gösteriyor.
Kayseri, Niğde, Kastamonu ve Karadeniz bölgesindeki bazı illerde aynı gün içerisinde onlarca vatandaş zehirlenme belirtileriyle sağlık kuruluşlarına başvurdu. Olayların tamamında ortak nokta ise aynı: yetersiz denetlenen gıda işletmeleri ve sorumlulara uygulanmayan caydırıcı cezalar.
Uzmanlar Uyarıyor: “Bu sadece görünen kısmı”
Gıda mühendisleri, veteriner hekimler ve halk sağlığı uzmanları, son günlerde yaşanan vakaların aslında buz dağının sadece görünen kısmı olduğuna dikkat çekiyor. Buna göre:
- Pek çok işletmede gıda saklama ve hazırlama koşulları standartların altında,
- Hijyen eğitimi almayan personel toplu yemeklerde kritik hatalar yapıyor,
- Gıdaların tedarik zinciri içindeki yolculuğu neredeyse hiç denetlenmiyor,
- Uygunsuzluk tespit edilen işletmeler yetersiz para cezalarıyla faaliyetlerine aynen devam ediyor.
Uzmanlara göre en büyük sorun cezasızlık: işletmeler, ciddi bir yaptırımla karşılaşmadıkları için ihlallerin önüne geçilmiyor.
Toplu Yemeklerde Tehlike Büyüyor
Dün yaşanan vakaların neredeyse tamamı düğün, mevlit ve yemek organizasyonlarından kaynaklandı. Bu tür organizasyonlar, özellikle maliyeti düşürmek isteyen firmalar tarafından:
- Uygun olmayan depolama koşullarında saklanan et ve tavuk ürünleri,
- Günü geçmiş malzemeler,
- Yetersiz soğuk zincir,
- Eksik hijyen ve temizlik uygulamaları
kullanılarak hazırlanıyor. Maliyet azaltma çabası ise doğrudan halk sağlığını tehdit ediyor.
Gıda Denetimi Kağıt Üzerinde mi?
Türkiye’de gıda denetimleri, mevzuat olarak oldukça kapsamlı kurallara bağlanmış görünse de uygulamada tablo çok farklı. Birçok işletme:
- Yıl boyunca yalnızca bir kez denetlendiğini,
- Denetimlerin önceden haber verilerek yapıldığını,
- Eksikliklerin yüzeysel cezalarla geçiştirildiğini
açıkça dile getiriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kadro eksikliği, belediyelerin gıda güvenliği konusundaki yetersiz personeli ve kurumlar arası kopukluk, denetimlerin sahaya doğru şekilde yansımasını zorlaştırıyor.
Halk Sağlığı: En Büyük Bedeli Vatandaş Ödüyor
Dünkü zehirlenme vakalarında hastaneye başvuran yüzlerce kişi kısa süreli tedaviyle taburcu edilse de uzmanlara göre risk çok daha büyük. Bazı gıda zehirlenmeleri:
- Böbrek hasarına,
- Kalıcı sindirim bozukluklarına,
- Çocuk ve yaşlılarda ciddi hayati tehlikelere
neden olabiliyor.
Gıda kaynaklı enfeksiyonların önemli bir kısmı kayıtlara bile geçmiyor. Dolayısıyla gerçek tablo açıklanan resmi sayıların çok daha üzerinde.
“Cezasızlık Biterse Zehirlenmeler Azalır”
Gıda güvenliği uzmanları çözümün açık olduğunu belirtiyor:
- Denetimlerin sürpriz ve daha sık yapılması,
- Hijyen şartlarını sağlamayan işletmelerin geçici olarak kapatılması,
- Tekrarlanan ihlallerde lisans iptali,
- Çalışanlara zorunlu hijyen ve gıda güvenliği eğitimi,
- Toplu yemek sektörünün ayrı bir mevzuatla sıkı şekilde denetlenmesi.
Bu adımların uygulanması halinde, vakaların büyük bölümünün engellenebileceği belirtiliyor.
Sonuç: Gıda Güvenliği Tesadüfe Bırakılamaz
Son 24 saatte yaşanan zehirlenme vakaları, Türkiye’de gıda sektöründeki denetimsizlik ve cezasızlık zincirinin artık taşınamaz bir hale geldiğini gösterdi. Uzmanlara göre halk sağlığını korumak için acil ve yapısal önlemler alınması şart.
Aksi hâlde bugün yaşanan zehirlenmeler yalnızca bir başlangıç olacak ve çok daha büyük halk sağlığı sorunlarının habercisi olarak tarihe geçecek.
02:00
News